Special issue of Translation Ireland: Translation and Death

Guest editors:
Dr Trish Van Bolderen and Dr Sarah Berthaud
Association of Translators and Interpreters Ireland

Ireland is rich in folklore and rituals associated with death, most notably through Halloween and tales of the afterlife and the other world. What do death and translation have in common? Perhaps most fundamentally, both notions have a tendency to be suppressed, skipped over, feared. It may therefore come as no surprise that little has been said about how the two phenomena intersect. Yet there is plenty to discuss in terms of the practical and conceptual interplay between them. How does death affect — e.g, compel, restrict, reimagine — translation? What roles do translators and interpreters play in the experience of communities, languages, and concepts that are dying, deceased or in mourning? How do translations/interpretation and translators/interpreters negotiate death?

The next issue of Translation Ireland (vol. 22, no. 1) will address the multiple relationships between death and translation/interpreting. Possible topics for contributions may include:

• translating/interpreting dead or dying (endangered) languages
• copyright issues surrounding the translation of works by deceased authors
• interpreting in palliative care
• interpreting on death row
• cross-cultural translations of euphemisms for or associated with death
• translation and various cosmologies of death (Indigenous, pagan, religious, etc.)
• eco-translation, species extinction and biodiversity loss
• translation in death camps
• translation/interpreting and famine
• translation and funerals (in reality, in fiction, etc.)
• interpreting and dark tourism
• interpreting the deceased and/or dying in crisis situations
• translation and la petite mort
• translation and Freud’s death drive
• translation/interpreting and suicide
• translation and death metal
• translation and goth (literature, aesthetics, communities, etc.)
• the death of the translator in the age of neural machine translation (NMT) and artificial intelligence (AI)
• the death of Translation Studies and/or translation training in the age of neoliberal approaches to third-level education

We welcome full-text submissions from practitioners and scholars alike. We are interested in receiving contributions of various kinds, including think pieces, personal accounts, academic articles, and translations of works on the theme of death.

Contributions should be written in English or in Irish, be no more than 5,000 words in length, and adhere to the journal’s style guidelines, available here. Contributions should also include a 150-word abstract, summarising the contents of the submission.

The deadline for submitting contributions is 1st November 2024, to coincide with the Day of the Dead. Authors will be informed by 24th January 2025 as to whether their submission has been accepted.

Please send contributions (as email attachments: Word file or equivalent, Times New Roman, 12 pt font) and any enquiries to Trish and Sarah (translationireland@atii.ie).

***

Gairm ar Pháipéir

Saineagrán de Translation Ireland: An tAistriúchán agus an Bás

Aoi-eagarthóirí:
An Dr Trish Van Bolderen agus an Dr Sarah Berthaud
Cumann Aistritheoirí agus Ateangairí na hÉireann

Tá Éire breac le béaloideas agus deasghnátha a bhaineann leis an mbás, go háirithe i gcomhthéacs Oíche Shamhna agus scéalta faoin saol eile. Cén ghné choiteann atá ag an mbás agus ag an aistriúchán? An rud is bunúsaí, b’fhéidir, ná go bhfuil an claonadh ann an dá rud sin a cheilt, gan aird a thabhairt orthu, agus eagla a bheith orainn fúthu. Ní hiontas ar bith é, dá bhrí sin, nach bhfuil mórán ráite faoin mbaint atá ag an dá choincheap le chéile. Tá neart plé le déanamh, áfach, faoin idirghníomhú praiticiúil agus coincheapúil atá eatarthu. Cén tionchar a imríonn an bás ar an aistriúchán — tionchar éigeantais, mar shampla, nó é a shrianadh, nó é a shamhlú as an nua? Cé na róil atá ag aistritheoirí agus ateangairí san eispéireas a bhíonn ag pobail, teangacha agus coincheapa atá ag fáil bháis, atá marbh nó atá faoi mhéala? Conas a théann píosaí aistriúcháin/ateangaireachta agus aistritheoirí/ateangairí i ngleic leis an mbás?

Sa chéad eagrán eile de Translation Ireland (iml. 22, uimh. 1), tabharfar aghaidh ar na cineálacha éagsúla gaolmhaireachta atá idir an bás agus an t-aistriúchán agus an ateangaireacht. Seo a leanas roinnt ábhair fhéideartha:

• aistriúchán/ateangaireacht i gcás teangacha atá marbh nó atá ag fáil bháis (i mbaol)
• saincheisteanna cóipchirt a bhaineann le haistriúchán a dhéanamh ar shaothair le húdair nach maireann
• an ateangaireacht i suíomh cúraim mhaolaithigh
• an ateangaireacht ar shraith an bháis
• aistriúcháin thraschultúrtha ar shofhriotail a bhaineann leis an mbás
• an t-aistriúchán agus dearcthaí éagsúla ar an mbás (dúchasach, págánach, reiligiúnach, srl.)
• aistriúchán ina dtugtar aird ar ghnéithe éiceolaíocha, díothú speicis agus caillteanas bithéagsúlachta
• an t-aistriúchán sna campaí báis
• an t-aistriúchán/ateangaireacht agus gorta
• an t-aistriúchán agus sochraidí (san fhíorshaol, san fhicsean, srl.)
• an ateangaireacht agus an turasóireacht dhorcha
• an ateangaireacht ina gcomhthéacs siúd atá básaithe nó ag fáil bháis i ngéarchéimeanna
• an t-aistriúchán agus la petite mort
• an t-aistriúchán agus treallús báis Freud
• an t-aistriúchán/ateangaireacht agus an féinmharú
• an t-aistriúchán agus miotal an bháis
• an t-aistriúchán agus an gotachas (litríocht, aeistéitic, pobail, srl.)
• bás an aistritheora i ré an mheaisínaistriúcháin néaraigh agus na hintleachta saorga
• bás an Léinn Aistriúcháin agus/nó na hoiliúna san aistriúchán i ré an nualiobarálachais san oideachas tríú leibhéal

Tá fáilte roimh théacsanna iomlána ó chleachtóirí agus ó scoláirí. Is spéis linn cineálacha éagsúla ábhair a fháil, agus píosaí tuairimíochta, cuntais phearsanta, ailt acadúla, agus aistriúcháin ar shaothar ar théama an bháis san áireamh.

Ní mór ailt a bheith i mBéarla nó i nGaeilge agus iad a bheith 5,000 focal nó faoina bhun. Ní mór cloí le treoir stíle na hirise, atá anseo. Ba cheart achoimre 150 focal ar an alt a bheith san áireamh freisin.

Ní mór ailt a bheith faighte againn faoin 1 Samhain 2024, chun teacht le Féile na Marbh. Cuirfear in iúl do na húdair faoin 24 Eanáir 2025 cé acu ar glacadh leis an alt a chuir siad isteach nó nár glacadh.

Iarraimid ort d’alt (ceangaltán ríomhphoist: comhad Word nó a chomhionann, Times New Roman, clómhéid 12 phointe) agus aon cheisteanna a sheoladh chuig Trish agus Sarah (translationireland@atii.ie).